Susan Wojcicki, 54 tuổi, sinh ra và lớn lên tại thung lũng Silicon. Bà sống trong khuôn viên Đại học Stanford, nơi cha của bà làm Trưởng khoa Vật lý. Mẹ của bà dạy báo chí trong hơn 20 năm tại Palo Alto. Wojcicki là con cả trong gia đình ba chị em. Em út của bà là Anne Wojcicki, đồng sáng lập kiêm CEO công ty gene 23andMe. Anne là vợ cũ của đồng sáng lập Google Sergey Brin.
Wojcicki theo học lịch sử và văn học tại Đại học Harvard. Bà nhận bằng Thạc sĩ Kinh tế học năm 1993 tại Đại học California, nơi bà gặp người chồng sau này, Dennis Troper. Sau khi học xong MBA năm 1998, bà quay lại Vùng Vịnh rồi kết hôn với Troper vào tháng 8 cùng năm. Bà vào làm nhân viên marketing tại Intel. Ngoài ra, bà còn làm cố vấn tại Bain & Company, R.B. Webber & Company trước khi gia nhập Google.
Hai vợ chồng chi 600.000 USD mua một căn hộ 4 phòng ngủ tại 232 Santa Margarita Ave. Để trang trải chi phí, bà cho hai sinh viên Stanford – Larry Page và Sergey Brin – thuê nhà kho. Khi ấy, cả hai đang nghiên cứu công cụ tìm kiếm Internet mới.
Bà thu của hai người 1.700 USD tiền thuê mỗi tháng. Trong bài phát biểu năm 2013, bà nhớ lại những tối muộn cùng ăn pizza và kẹo sô-cô-la cùng nhau, nơi Brin và Page nói về việc công nghệ của họ sẽ thay đổi thế giới như thế nào.
Một ngày, khi đang làm việc tại Intel, Wojcicki phải tạm dừng công việc vì Google bị “sập”. Bà không thể tìm thấy một thông tin quan trọng. Đó là khi bà nhận ra đã phụ thuộc vào website của hai khách thuê nhà kho ra sao. Bà muốn trở thành một phần của công ty.
Năm 1999, Wojcicki tham gia Google với tư cách nhân viên thứ 16. Bà trở thành Giám đốc marketing đầu tiên của startup. Ngân sách tiếp thị khi ấy vô cùng eo hẹp. Một trong các dự án ban đầu của bà là sáng tác biểu tượng Google cho những dịp lễ hội hay sự kiện đặc biệt (Doodle). Doodle đầu tiên vẽ một người ngoài hành tinh hạ cánh trên Google. Ngày nay, Google Doodle đã rất quen thuộc với mọi người dùng.
Năm 2003, bà nảy ra ý tưởng giúp khai phá tiềm năng quảng cáo của Google: Bà gợi ý quảng cáo Google không chỉ xuất hiện trong tìm kiếm mà trên cả những website và blog trên Internet. Sản phẩm này chính là AdSense. Nó giúp công ty mang về hơn 100 tỷ USD doanh thu quảng cáo năm 2018.
Wojcicki phụ trách nền tảng video miễn phí Google Videos vào năm 2005. Video đầu tiên bà tải lên là “con rối màu tím hát một bài vô nghĩa”. Tuy nhiên, phản ứng hào hứng của các con với video giúp bà nhận ra sức mạnh của các nội dung do người dùng sáng tạo và khả năng thu hút người xem của nó.
Khoảng thời gian ấy, một website chia sẻ video miễn phí khác là YouTube đang gây chú ý. Nó đánh bại sản phẩm của Google khi cho phép xem nội dung vừa đăng ngay lập tức. Wojcicki cho biết, video hai thanh niên Trung Quốc hát nhép theo ca khúc của Backstreet Boys là động lực để bà thuyết phục Google mua lại nền tảng. Năm 2006, Google mua YouTube với giá 1,65 tỷ USD.
Tháng 10/2010, bà được thăng chức làm Phó Chủ tịch cấp cao (SVP) phụ trách Sản phẩm quảng cáo. Thời điểm đó, chỉ có 8 SVP tại Google. Tháng 2/2014, bà thay thế nhân viên thứ 9 của Google – Salar Kamangar – làm CEO YouTube. Trong năm đầu tiên đảm nhận chức vụ này, bà nghỉ sinh đứa con thứ năm. Bà đã viết bài bình luận trên The Wall Street Journal, tranh luận Mỹ nên dẫn đầu thế giới về các phúc lợi thai sản.
Năm 2016, bà tiết lộ hai vợ chồng duy trì quy định nghiêm khắc về việc tách bạch cuộc sống công việc với cá nhân. Bà sẽ ngắt kết nối vài tiếng mỗi tối và không kiểm tra email để cải thiện năng suất làm việc. “Nếu làm việc 24/7, bạn sẽ không có ý tưởng thú vị nào”, bà chia sẻ trên The Wall Street Journal.
Bà hạn chế thời gian con cái được xem thiết bị điện tử để chúng tập trung vào “hiện tại”. Bà thậm chí còn tịch thu điện thoại của con, đặc biệt khi đi nghỉ, và giới hạn thời gian xem YouTube.
Sau nhiều năm, bà là tiếng nói nổi bật trong nỗ lực xóa bỏ khoảng cách giới trong ngành công nghệ. Trong cuộc phỏng vấn năm 2018 trên Forbes, bà cho rằng công nghệ sẽ thay đổi thế giới theo những cách chúng ta không thể dự đoán được, song chỉ có 20% đến 30% là nữ giới trong lực lượng này. Đó là một vấn đề.
Wojcicki giám sát sự ra đời của các sản phẩm quan trọng tại YouTube như YouTube Gaming, YouTube Music, YouTube Premium, YouTube TV. Dưới sự lãnh đạo của bà, YouTube đã phát triển lớn mạnh và có hơn 2 tỷ người dùng.
Là một trong số ít CEO nữ của doanh nghiệp lớn, bà được xem là một trong những phụ nữ có ảnh hưởng nhất thế giới. Năm 2022, tạp chí Forbes xếp bà ở vị trí 23 trong danh sách 100 phụ nữ quyền lực nhất. Forbes ước tính tài sản ròng của bà vào khoảng 765 triệu USD.
Tháng 2/2023, bà thông báo sẽ từ chức CEO YouTube để “bắt đầu một chương mới, tập trung vào gia đình, sức khỏe và các dự án cá nhân mà tôi đam mê”. Bà sẽ tiếp tục cố vấn cho công ty. Kế nhiệm bà là Giám đốc sản phẩm Neal Mohan.
(Theo BI)
