VinFuture là giải thưởng khoa học và công nghệ thường niên toàn cầu, được thành lập ngày 20/12/2020 với sứ mệnh tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống hàng ngày của hàng triệu người bằng việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ. Đây đã là năm thứ 4 giải thưởng này được tổ chức.

Năm nay, Tuần lễ Khoa học – Công nghệ và Lễ trao giải VinFuture 2024 quay trở lại với thông điệp “Bứt phá Kiên cường”. Ý nghĩa của chủ đề năm nay là thông qua cánh cửa khoa học công nghệ, nhân loại bứt phá kiên cường qua những khó khăn để dựng xây cuộc sống thịnh vượng hơn. 

Cơ cấu Giải thưởng VinFuture mùa 4 vẫn bao gồm 1 Giải thưởng Chính trị giá 3 triệu USD (hơn 76 tỷ đồng) cùng 3 Giải đặc biệt, mỗi giải trị giá 500.000 USD (hơn 12 tỷ đồng). Lễ trao giải VinFuture 2024 được tổ chức một cách long trọng tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội) vào tối 6/12.

19h00: Các đại biểu, khách mời bắt đầu check-in

Lễ trao giải năm nay có sự tham gia của nhiều đại biểu, nhà khoa học lỗi lạc khắp thế giới.

20h10: Lễ trao giải VinFuture 2024 chính thức bắt đầu

Mở đầu Lễ trao giải VinFuture 2024 là nghi thức chào cờ trang trọng. Ngay sau đó là video giới thiệu về Giải thưởng VinFuture cũng như thông điệp của VinFuture 2024 – “Bứt phá Kiên cường”.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng VinFuture – GS. Sir Richard Henry Friend đã có bài phát biểu về ý nghĩa, sứ mệnh cũng như những điều đặc biệt về giải thưởng năm nay.

“Đêm nay, chúng ta sẽ cùng đánh dấu một chương đáng nhớ trong cả sự nghiệp ấn tượng của các Chủ nhân Giải thưởng VinFuture. Những công trình khoa học và kỹ thuật đột phá của họ đã mang lại tác động sâu rộng tới sự phát triển toàn cầu. Đó là kết tinh của những nỗ lực không ngừng nghỉ của nhân loại. Đồng thời, những khám phá này cũng là lời nhắc nhở rằng dù hiểu biết của loài người về thế giới vật chất nhiều đến đâu, thì vẫn còn vô vàn bí ẩn chờ chúng ta khám phá. Càng tiến xa hơn với những công cụ và ý tưởng mới, thế giới tự nhiên càng tiếp tục đem đến nhiều bất ngờ và những cơ hội mới. Ta cần tiếp tục sử dụng những công cụ mới này để giải quyết những thách thức cấp bách mà nhân loại đang phải đối mặt, đảm bảo sự thịnh vượng bền vững và sức khỏe cộng đồng.

Trong buổi tối nay, chúng ta sẽ cùng tôn vinh những Chủ nhân Giải thưởng VinFuture năm 2024. Hội đồng Sơ khảo và Hội đồng Giải thưởng đã bắt đầu việc đánh giá ngay sau khi đóng cổng đề cử vào tháng 4, và Hội đồng Giải thưởng đã đưa ra quyết định lựa chọn cuối cùng vào cuối tháng 9. Dù từ đó đến nay là khoảng thời gian khá ngắn để các Chủ nhân Giải thưởng sắp xếp lịch trình để đến Hà Nội nhận giải, nên chúng tôi vô cùng hân hạnh khi được chào đón họ ngay tại thủ đô Hà Nội tối nay. Tôi xin gửi lời đến các Chủ nhân Giải thưởng rằng công trình của quý vị là những minh chứng rõ nét cho tầm vóc và tầm ảnh hưởng ngày càng lan rộng của Giải thưởng VinFuture qua 4 mùa giải. Chúng tôi chúc mừng hành trình đầy cảm hứng của quý vị, từ những ý tưởng căn bản ban đầu đến những thành tựu vang dội trên quy mô toàn cầu, GS. Sir Richard Henry Friend chia sẻ.

20h25: Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ trao giải VinFuture 2024

Lễ trao giải VinFuture năm nay vinh dự có sự hiện diện của nhiều Lãnh đạo Nhà nước Việt Nam, trong đó có Thủ tướng Phạm Minh Chính.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu: “Với thông điệp ‘Bứt phá kiên cường’, VinFuture 2024 là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, tiếp tục vinh danh các công trình nghiên cứu và phát minh mang tính đột phá, tác động sâu rộng, giúp nhân loại vượt qua khó khăn và chạm tới những đỉnh cao mới.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, tôi xin gửi tới quý vị đại biểu, khách quý, các nhà khoa học và toàn thể các đồng chí lời chào trân trọng, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Trong thế giới đầy biến động với nhiều khó khăn, thách thức ngày nay, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là con đường ngắn nhất, hiệu quả nhất để chúng ta bứt phá, vươn xa, bay cao, hội nhập trong tiến trình phát triển, làm cho thế giới, nhân loại ngày càng tốt đẹp, ấm no và hạnh phúc hơn.

Chúng ta rất vui mừng, Tuần lễ Khoa học VinFuture 2024 và Lễ trao giải thưởng hôm nay hội tụ những ‘tinh hoa’, những ‘người khổng lồ’ của khoa học thế giới với những thành tựu khoa học xuất sắc, đặc biệt là 4 công trình khoa học được vinh danh.

Với phạm vi bao quát các lĩnh vực cốt lõi như khoa học máy tính, y tế cộng đồng, sức khỏe toàn cầu, khoa học vật liệu và y học tái tạo, các công trình được vinh danh hôm nay đều là các sáng kiến đột phá, những giải pháp quan trọng giải quyết các thách thức chung mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện, và góp phần định hình tương lai của thế giới”.

20h45: Tiết mục Trống Cơm sôi động

Cả khán phòng bùng nổ trước tiết mục mang đậm dấu ấn Việt Nam mang tên Trống Cơm.

20h50: Tiến sĩ Firdausi Qadri trở thành chủ nhân của Giải Đặc biệt dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển

Giải Đặc biệt VinFuture 2024 dành cho Nhà khoa học đến từ các nước đang phát triển vinh danh Tiến sĩ Firdausi Qadri.

Tiến sĩ Firdausi Qadri chia sẻ: “Tôi vô cùng vinh dự được nhận giải đặc biệt cho NKH đến từ các nước đang phát triển cho 4 thập kỉ nỗ lực phòng chống bệnh lây nhiễm gồm bệnh tả, covid để có vắc xin giá phải chăng cho người dân của các nước cần nhất. Và, nhờ những giải thưởng như VinFuture mà chúng tôi mở rộng quy mô cũng như nỗ lực của mình. Giải thưởng không chỉ phản ánh thành tựu cá nhân tôi mà còn là tưởng thưởng với đội ngũ cơ quan tôi và phản ánh sức mạnh của khoa học trong xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người. Hy vọng đây sẽ là là cảm hứng cho phụ nữ và đàn ông trẻ khắp nơi để tiếp tục thúc đẩy sự nghiệp nghiên cứu để cải thiện sức khỏe người dân”.

21h00: Giáo sư Kristi Anseth – chủ nhân giải Đặc biệt dành cho nữ nhà khoa học 

Giải Đặc biệt VinFuture 2024 dành cho Nhà khoa học nữ được trao cho Giáo sư Kristi Anseth – nhà khoa học đến từ Mỹ vì đã tạo ra những tiến bộ trong thiết kế vật liệu polymer và các phương pháp cho ứng dụng y sinh.

“Tôi rất vinh hạnh được nhận giải thưởng này tối nay và tôi xin được cảm ơn quỹ VinFuture đã dành giải thưởng tôn vinh những nhà nữ khoa học. Tôi đã rất may mắn khi được làm việc trong một lĩnh vực năng động – thiết kế vật liệu, và chúng tôi đã kết hợp các ngành khoa học vật liệu y sinh để chăm sóc sức khỏe cho con người trên toàn thế giới. Sự nghiệp của tôi đã là một hành trình tuyệt vời và tôi cảm ơn mọi người đã sát cánh bên tôi, hướng dẫn tôi, khuyến khích tôi khi tôi đối mặt với rủi ro. Tôi đặc biệt cảm ơn chồng và con gái vì ủng hộ vô điều kiện dành cho tôi. Tôi hy vọng con gái 17 tuổi cũng như thế hệ trẻ được truyền cảm hứng. Thế giới cần nhiều nhà nữ khoa học hơn”, Giáo sư Kristi S. Anseth bày tỏ cảm xúc.

21h05: Tiết mục múa “Heritech”

Tiết mục múa “Heritech” là sự giao thoa giữa “di sản” (heritage) và “công nghệ” (technology) mang đến cho khán giả một không gian đầy sáng tạo.

21h15: Giải Đặc biệt VinFuture 2024 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới

Năm nay, giải Đặc biệt VinFuture 2024 dành cho Nhà khoa học nghiên cứu các lĩnh vực mới được trao cho 3 nhà khoa học: Giáo sư Carl H. June (Mỹ); Giáo sư Zelig Eshhar (Isarel) và Giáo sư Michel Sadelain (Mỹ) với công trình tiên phong khám phá và phát triển liệu pháp tế bào CAR-T để điều trị ung thư và các bệnh khác.

Giáo sư Zelig Eshhar vì lý do sức khỏe nên không thể đến tham dự buổi lễ. Con gái của Giáo sư Zelig Eshhar đã đến nhận giải thay bố.

21h25: Bùng nổ trước màn biểu diễn của nhóm nhạc Imagine Dragons.

21h35: Chủ nhân của giải thưởng 3 triệu USD đã lộ diện!

Giải thưởng Chính VinFuture 2024 vinh danh 5 nhà khoa học cho những đóng góp đột phá để thúc đẩy sự tiến bộ của Học sâu (deep learning) gồm: Giáo sư Yoshua Bengio và Giáo sư Geoffrey E. Hinton (đến từ Canada) với nghiên cứu tiên phong về mạng nơ-ron và các thuật toán Học sâu; Ông Jen-Hsun Huang (đến từ Mỹ) với kiến trúc thuật toán cho học sâu và điện toán tăng tốc; Giáo sư Yann Lecun (đến từ Mỹ) với nghiên cứu tiên phong về mạng nơ-ron tích chập cho thị giác máy tính; Giáo sư Fei-Fei Li (đến từ Mỹ) vì những đóng góp tiên phong cho thị giác máy tính và nhận dạng hình ảnh quy mô lớn. Vì lý do riêng, Giáo sư Geoffrey E. Hinton và Giáo sư Fei-Fei Li không thể có mặt tại sân khấu VinFuture 2024, tuy nhiên 2 nhà khoa học cũng gửi đến chương trình những chia sẻ.

Thuật toán học sâu sử dụng mạng lưới nơ-ron thần kinh nhân tạo mô phỏng các tế bào thần kinh trong não người. Thuật toán này huấn luyện để máy tính tự động học và hiểu dữ liệu, giống như cách hoạt động của não bộ, từ đó có thể giải quyết các vấn đề phức tạp, từ nhận diện hình ảnh, giọng nói đến phân tích dữ liệu quy mô lớn, với tốc độ và độ chính xác đáng kinh ngạc.

22h00: Lễ trao giải VinFuture 2023 chính thức khép lại

Kết lại chương trình là tiết mục Walking The Wire của Imagine Dragons, cùng dàn nhạc giao hưởng Quốc gia Việt Nam. Có thể nói, đây chính là phần kết hoàn hảo khép lại một mùa VinFuture 2024 thành công.

Huỳnh Đức